Nieuwjaarsbijeenkomst goed bezocht!
Zondag 14 januari waren wij als PvdA Rijswijk aan de beurt in een reeks van vele Nieuwjaarsbijeenkomsten en recepties zoals gebruikelijk aan het begin van een nieuw jaar. Onze Nieuwjaarsbijeenkomst werd ook dit jaar weer goed bezocht! We konden – door een groei van bijna 10 % na de afgelopen Kamerverkiezingen- de nodige nieuwe leden verwelkomen. Vanzelfsprekend waren er ook collega-partijen vanuit de Rijswijkse Politiek aanwezig.
Na een kort welkomstwoord en met een vlammende nieuwjaarstoespraak van onze wethouder Gijs van Malsen werd het een gezellige middag.
Nieuwjaarstoespraak wethouder Gijs van Malsen
Partijgenoten, vrienden van de partijen,
Ik heb lang nagedacht over hoe ik dit verhaal precies wilde beginnen. Uiteindelijk heb ik gekozen voor een terugblik. En wel naar het jaar 1974.
Progressief Rijswijk.
De PvdA deed samen met de PPR, PSP en D66 mee aan de gemeenteraadsverkiezingen in Rijswijk. Eén programma, één lijst, vijf wethouderskandidaten: Herman van de Veer, Jan Brandsen, Jan Witteman, Jacques Koolen en Hans Hokke.
De combinatie behaalde 11 van de 31 zetels. Evenveel als de VVD, maar net iets minder stemmen. De VVD nam het initiatief en begon met het CDA de onderhandelingen. Progressief Rijswijk werd ook gevraagd een wethouder te leveren. Maar dat was niet de bedoeling.
Er zou namelijk niet meegewerkt worden met wat een “afspiegelingscollege” werd genoemd, was de afspraak binnen de combinatie.
Lang verhaal kort, Progressief Rijswijk leverde tóch een wethouder, PSP en PPR stapten uit de combinatie, waardoor de PvdA en D66 overbleven. Einde Progressief Rijswijk.
Dit was blijkbaar niet het recept voor succesvolle samenwerking. Maar wat dan wel?
Terug naar 50 jaar later, 2024.
We hebben het afgelopen jaar maar liefst twee dijken van verkiezingscampagnes gedraaid. Complimenten aan iedereen die zich daar keihard voor heeft ingezet.
Niet in de laatste plaats onze vrienden van GroenLinks. Bij de Provinciale Staten mochten we een beetje aan elkaar snuffelen en bij de Tweede Kamer verkiezingen was het echt aan.
De campagneteams, onder leiding van Aart Jan en Merel gingen de straat op, de wijken in, belden aan, deelden flyers uit, maakten de kekste Instagram-filmpjes.
We zijn naar de klimaatmars geweest en hebben een drukbezochte avond in de Oude Kerk georganiseerd met Esmah Lahlah. En ook onze Rijswijkse kandidaat, Eline Bosman, was volop aanwezig in debatten en bijeenkomsten.
De klik tussen de besturen, durf ik nu wel te zeggen, is er.
Hetzelfde zie ik in de gemeenteraad. De PvdA en GroenLinks fracties werken goed samen om het rode en groene geluid te laten horen en het coalitieakkoord uit te voeren.
Ik kan niet anders dan constateren dat we omringd zijn door uitzonderlijk getalenteerde, empathische mensen. Ik noemde de besturen al, maar ook in de raad: Wil, Lichelle, Lara, Selma, Winfried, Ali, Maurits, Max, Alex, Erik, Maarten.
Daarnaast ervaar ik op dagelijkse basis dat de samenwerking goed is. Mark en ik houden elkaar en de rest van het college scherp op dossiers die belangrijk zijn. Van klimaatadaptatie tot sociale woningbouw. Met andere woorden, we hebben een ongelofelijk sterke basis om in 2024 onze samenwerking verder uit te bouwen. En dat is essentieel.
Als ik naar gemeenten kijk waar de deze samenwerking namelijk al wat verder is, dan begint het namelijk meestal bij de mensen.
Gezamenlijke heidagen van de besturen, gezamenlijke fractievergaderingen, een wethouder die graag een biertje drinkt met een fractievoorzitter.
Broodnodige ingrediënten in het recept voor goede samenwerking dus.
Maar welke ingrediënten heeft dat recept nog meer nodig?
Een politiek partij kan niet bestaan zonder haar achterban. Zonder kiezers die ons het mandaat geven om hen te vertegenwoordigen zijn we niet meer dan een gezellig debatclubje. Een trouwe, liefst grote achterban is het volgende ingrediënt voor goede samenwerking.
Ik heb een klein onderzoekje gedaan. Het boek “Van barricade naar bestuur” van het Montesquieu Instituut biedt interessante inzicht in de historie van de lokale politiek.
In principe gaat het boek over gemeentegebonden lokale partijen. Maar ook voor ons is er lering uit te trekken. Een heel hoofdstuk is gewijd aan de Rijswijkse gemeentepolitiek.
Eén boeiende conclusie die al te trekken is uit dit boek is dat de achterban van “Progressief Rijswijk” door de jaren heen stabiel is gebleven. Tussen 1998 en 2022 haalden de partijen PvdA, GroenLinks, D66 en SP bij elkaar opgeteld respectievelijk 8, 7, 8, 9, 10, 11, 11 en 11 zetels. De laatste drie verkiezingen dus evenveel als Progressief Rijswijk vijftig jaar geleden.
De gemeentegebonden lokale partijen haalden overigens respectievelijk 11, 12, 10, 12, 11, 12, 12 en 13 zetels. Ook relatief stabiel, dus.
En ik zeg gemeentegebonden lokale partijen, omdat onze partijen natuurlijk ook lokaal zijn. Alleen hebben wij landelijke merken achter ons staan. Met alle voor- en nadelen van dien.
In “Van barricade tot bestuur” ook een aantal interessante conclusies over waar het succes van gemeentegebonden lokale partijen aan te danken is.
In het kort: herkenbare leiders die middenin de samenleving staan, een lijst met veel mensen met een groot lokaal netwerk en openbare bijeenkomsten die niet alleen over partijpolitiek gaan.
Overigens zijn dat nou ook weer niet ingrediënten voor bestuurlijk succes of politieke stabiliteit. Maar daar praat ik jullie graag op een ander moment over bij.
Maar goed, als we de vraag stellen “raken we een deel van onze achterban kwijt door nauwere samenwerking?” dan durf ik te stellen dat het antwoord daarop “nee” is.
Dit blijkt ook uit onderzoek van het Centrum voor Lokaal Bestuur van de PvdA. Die deden onderzoek naar alle gemeenten waarin partijen gecombineerd meededen aan de verkiezingen. Niet alleen met GroenLinks, overigens. Ook D66, SP en lokale partijen. Hun conclusie: in de meeste gemeenten blijft de achterban stabiel, soms een beetje verlies, vaak een beetje winst. Wel valt op dat partijen die samen mee doen aan verkiezingen ook vaker in colleges belanden.
We hebben nu dus twee ingrediënten voor goede samenwerking: goede actieve leden en een goed stabiele achterban. Mist er dan nog iets?
Juist. De inhoud.
Klimaatverandering is er gewoon. Het wordt veroorzaakt door de mens. En het is tegen te houden.
Sociale onrechtvaardigheid is er gewoon. Het wordt veroorzaakt door de mens. En het is tegen te houden. En beweren dat klimaatverandering een verzinsel is van de woke havermelkelite of dat sociale ongelijkheid wordt veroorzaakt door mensen die voor oorlog vluchten en bij Ter Apel in de kou wachten op opvang met niet meer dan een rolkoffertje met hun persoonlijke bezittingen is geleuter. Geleuter waar we echt geen tijd voor hebben. De wereld staat in de fik.
Terug naar Rijswijk. Hoe werken we samen op inhoud? Om die vraag te beantwoorden moeten we even kijken naar de verkiezingsprogramma’s.
Ik licht er drie thema’s uit: luchtkwaliteit, volkshuisvesting en welzijn.
Luchtkwaliteit
Rijswijk heeft de smerigste lucht van heel Nederland. We roken hier zeven sigaretten mee per dag. Zowel de PvdA als GroenLinks hebben dit punt hoog in hun programma staan.
En het is ook logisch. Het gaat om gezondheid, maar ook een groene buitenruimte. Het bevorderen van betere luchtkwaliteit is goed voor de gezondheid. Dit komt met name mensen met een krappere beurs ten goede.
Die leven namelijk minder lang in goede gezondheid en hebben ook minder toegang tot middelen om makkelijk de stad te verlaten door verhuizing of vakanties.
Daarnaast betekent schonere lucht meer groen. Immers, planten en bomen nemen CO2 op en schonere lucht betekent minder vervuilende voertuigen in het straatbeeld.
En dat biedt ruimte voor groene parken waar het gekwetter van vogels afgewisseld wordt met het geschater van kinderen, ruisende bomen waaronder rust tot bloei komt, ontmoetingsruimtes in de natuur.
Volkshuisvesting
De PvdA vindt het belangrijk om meer sociale huurwoningen er bij te bouwen. Omdat iedereen het recht heeft op een betaalbare woning. GroenLinks zit er precies hetzelfde in. Daarnaast vinden we elkaar in het isoleren van huurwoningen, met nadruk op de mensen die het zelf niet kunnen betalen.
Het is een grote leugen dat onze partijen onvoorwaardelijk voorstander zouden zijn van subsidies voor rijke huiseigenaren. Om iedereen mee te nemen in de energietransitie moeten we juist daar investeren waar die voor mensen het duurst is.
Juist de mensen die vochtige kelders hebben en tochtige ramen, maar het geld niet hebben om het zelf te repareren of eindeloos op de huisbaas of woningcorporatie moeten wachten op antwoord. Daar komen wij voor op.
Welzijn.
Verregaande individualisering en hyperglobalisatie hebben geleid tot een pandemie van eenzaamheid. Het grootkapitaal voert een oorlog om onze aandacht. En die oorlog zijn we aan het verliezen, mensen.
Hoe het tij te keren? Nou, ik denk aan initiatieven als een Repair Café, waar vrijwilligers spullen repareren en ondertussen een praatje maken. Duurzaamheid en aandacht voor elkaar, solidariteit, gaan hier hand in hand.
Of de Wereldkeuken, waar mensen van over de hele wereld hun liefde voor eten en koken delen. Vaak zijn het mensen die hier heen gevlucht zijn die hun kookkunsten tentoon spreiden samen met Rijswijkse ondernemers en eten uitserveren aan hen die het hardst getroffen zijn door de eenzaamheidspandemie.
Hier staan wij voor. Het is wat ik “het goede leven” ben gaan noemen. Vrij naar Thelma Cabrera, de Guatemalteekse voorvechter van een eerlijke en duurzame wereld. Samen met elkaar, samen met de natuur, voor het welzijn van iedereen.
Samenvattend, de drie ingrediënten voor goede samenwerking: goede actieve leden, een goede, stabiele achterban en het goede leven.
Terug naar 1974.
Een aantal van jullie waren hier in persoon bij en ik heb het slechts uit de overlevering, dus misschien neem ik wat afslagen die kort door de bocht zijn.
Maar na de collegevorming volgde een periode die zich liet kenmerken door interne strijd en gekibbel. Iets waar we op links erg goed in lijken te zijn.
Hoe vermijden we dat in 2024 en daarna? Wat mij betreft door de drie ingrediënten voor goede samenwerking hoog in het vaandel te houden.
Goede actieve leden, een goede, stabiele achterban en het goede leven. En daarop wil ik met jullie proosten, partijgenoten, vrienden.
Op goede samenwerking en een strijdbaar 2024!
