Door op 6 april 2017

Sociale woningbouw en middel dure huurwoning zorgpunt!

Dinsdag 4 april stond op de raadsagenda de Woonvisie Haaglanden. Deze regionale woonvisie heeft als doel een goed op elkaar afgestemd woonbeleid in de regio, zodat gemeenten elkaar aanvullen in plaats van concurreren. De woonvisie is een richtinggevend kwantitatief en kwalitatief kader, zo staat er in geschreven. En tenslotte –en zeker niet onbelangrijk!- geldt de regionale woonvisie als beleidskader van de gemeenten voor het maken van nieuwe regionale prestatieafspraken met de woningbouwcorporaties in Haaglanden. Tot zover over de bedoeling van deze regionale woonvisie.

Er worden vele belangwekkende onderwerpen in de visie aangehaald en er staan goede dingen in. Ik heb me als woordvoerder namens onze fractie vooral geconcentreerd op het belang van voldoende sociale woningbouw. Daarnaast heb ik aandacht gevraagd voor de noodzaak om met name voor mensen met lage middeninkomens extra middel dure huurwoningen te bouwen (tussen ongeveer €700,- en € 900,-). Daarvan zijn er te weinig, en die groep dreigt tussen wal en schip te vallen.

In de woonvisie staat een scherpe analyse. Er wordt vastgesteld dat de druk op de sociale woningvoorraad de komende jaren zal toenemen. In 2015 behoorde 32% van het totaal aantal huishoudens in de regio tot de groep huurtoeslaggerechtigden. Dat zijn de mensen die het meest zijn aangewezen op sociale huurwoningen. Als inkomensgrens geldt voor meerpersoonshuishoudens dan €30.500,-. Daarnaast hoorde nog 15% van de huishoudens tot de doelgroep met een inkomen tussen €30.500,- en €35.739,- Dat is het maximuminkomen bij de toewijzing van de meeste sociale huurwoningen van corporaties. Totaal is dat dus 47% van het aantal huishoudens in de regio Haaglanden!

De groep lage middeninkomens (tussen €35.739,- en €45.075,-) waarvoor die extra middel dure huurwoningen nodig zijn, bedraagt 12%. Dan blijft er zo’n 42% over van huishoudens met hoge(re) inkomens.

In de woonvisie staat dat die er aan moet bijdragen dat al deze inkomensgroepen in de komende jaren aan hun trekken moeten komen. En dat de toegenomen druk op de sociale huurwoningenmarkt in de regio vraagt om actief, specifiek op de sociale doelgroep gericht gezamenlijk beleid van de gemeenten om deze druk in de komende jaren zoveel mogelijk te verminderen. Dan verwacht je dus een stevige inzet van alle gemeenten in de regio om die doelstelling te bereiken, met heldere afspraken! Helaas komt daar onvoldoende van terecht. Dat blijkt uit het volgende.

Sinds 2006 hoort dus gemiddeld zo’n 32 % van de inwoners van de regio tot de sociale doelgroep. De gemeenten beschouwen dit percentage als richtinggevend voor de toekomstige behoefte aan sociale huurwoningen. Die behoefte komt dan uit op zo’n 18.000 stuks. Maar vervolgens wordt er geconcludeerd dat in de huidige situatie ‘slechts’ zo’n 70% van de doelgroep daadwerkelijk in een sociale huurwoning van een corporatie woont. De rest woont in een (goedkope) koopwoning of een betaalbare particuliere huurwoning. De gemeenten vinden die groep blijkbaar niet belangrijk, want ze gaan er van uit dat dit deel van de sociale doelgroep zo zal blijven en dat daarom er tot 2025 slechts een groei in de behoefte aan sociale huurwoningen van de woningcorporaties is van circa 12.230 woningen!

Dat is natuurlijk een onjuist uitgangspunt. De vraag is immers waarom zo’n 30% van de doelgroep niet in een sociale huurwoning woont. Heeft dat misschien te maken met de krapte op de woningmarkt en de lange wachtlijsten? Of zijn mensen in inkomen hard achteruit gegaan? Zou dat niet een reden temeer zijn om ook voor dat deel van de doelgroep passende woningen te bouwen? Door deze aanpak wordt er nog slechts uitgegaan van een noodzakelijke toename van circa 22% (=70% van de doelgroep van 32%). Daarmee komt deze doelgroep dus al niet aan zijn trekken, zoals in de woonvisie gesteld!

Laten we dan eens kijken naar de ambities van de individuele gemeenten wat betreft de omvang van de sociale huurwoningvoorraad.  Als je die van alle gemeenten optelt kom je in het jaar 2025 tot een uitbreiding van rond de 11.364 sociale huurwoningen. Dat is dus ver onder de genoemde behoefte van 18.000 woningen voor de doelgroep, en zelfs de 12.230 waar de gemeenten (ten onrechte) van uitgaan. Maar het wordt nog veel erger: vooralsnog zitten er in de harde planvoorraad van de gemeenten tot aan 2025 slecht 3.814 woningen die ‘zeker’ het label ‘sociale huurwoning’ zullen krijgen! Op zijn zachtst gezegd: werk aan de winkel voor de gemeenten in Haaglanden.

  • Maar in de woonvisie ontbreekt het aan duidelijke beleidsafspraken. En die zijn nodig omdat de visie het beleidskader moet zijn voor het maken van afspraken. Ook voor de groep lage middeninkomens met een grote behoefte aan middel dure huurwoningen staat er in het stuk geen enkele concrete doelstelling geformuleerd. Er zijn wel onderlinge afspraken opgenomen, maar die zijn boterzacht. Bijvoorbeeld: “Met het oog op een ongedeelde regio geldt dat de gemeenten blijven streven naar een evenwichtige verdeling van de sociale huurwoningenvoorraad over de regiogemeenten. De gemeenten met een relatief beperktere omvang van hun sociale woningvoorraad proberen daarbij een relatief grotere inspanning te leveren”. Daar breek je dus geen potten mee……

Daarom heb ik namens de fractie van de PvdA een motie ingediend die hieronder is opgenomen. Aangezien de gemeente Rijswijk binnen Haaglanden zeker niet het slechtste scoort op dit gebied, zou de motie ook een steun in de rug kunnen zijn voor onze wethouder Volkshuisvesting in het overleg met zijn collega’s om tot een gezamenlijke, regionale aanpak te komen. Helaas kreeg onze motie van géén van de andere fracties in de raad ondersteuning: daarom konden wij ook niet instemmen met de regionale woonvisie. Jammer, want zo blijft sociale woningbouw (en ook de behoefte aan middel dure huurwoningen) een zorgpunt, en geeft de regionale woonvisie geen duidelijk richting voor een stevig beleid op dit gebied. Ondanks het ontbreken van steun van andere partijen in de gemeenteraad zal de Rijswijkse PvdA zich blijven inzetten voor voldoende sociale woningbouw in Rijswijk en in de regio: de cijfers laten de noodzaak duidelijk zien!

Jos Bolte, raadslid

NB: U kunt de discussie over de Regionale Woonvisie in de gemeenteraad van Rijswijk terugzien. Die begint vanaf circa 2.02.30 via https://channel.royalcast.com/rijswijk/#!/gemeenterijswijk/20170404_1

Motie: Voldoende Sociale Woningbouw bittere noodzaak!